W latach 2021-2022 na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie opracowaliśmy dokumentację konieczną do sporządzenia planów ochrony dla czterech rezerwatów przyrody zlokalizowanych w różnych pasmach karpackich.
Szczegółowe inwentaryzacje terenowe obejmowały m.in. infrastrukturę techniczną, drzewostany, szatę roślinną (rośliny naczyniowe, mszaki, zbiorowiska roślinne) oraz faunę wybranych grup zwierząt (m.in. owadów, płazów, gadów, ptaków oraz ssaków, z których szczególny nacisk położono na rozpoznanie nietoperzy i dużych drapieżników). W rezerwacie Okopy Konfederackie konieczne było również zinwentaryzowanie widocznych na powierzchni reliktów dawnych fortyfikacji.
Ze względu na odrębny charakter przyrodniczy oraz inne cele ochrony każdy z rezerwatów wymagał indywidualnego podejścia.
Mogielica
Największy (ponad 50 ha) oraz najwyżej położony z inwentaryzowanych rezerwatów, obejmujący szczytowe partie Mogielicy – najwyższego wzniesienia Beskidu Wyspowego. Szczególny nacisk kładzie się tu na ochronę:
- rzadkich gatunków ptaków i ich siedlisk. Występują tu m.in. dzięcioł trójpalczasty, dzięcioł białogrzbiety, sóweczka, włochatka, puchacz, puszczyk uralski i orzechówka;
- płatów bardzo dobrze zachowanych, naturalnych siedlisk związanych z obszarami źródliskowymi (rozległe powierzchnie buczyn czosnkowych, młaki źródliskowe);
- form skalnych oraz rzadko spotykanych w Beskidach gołoborzy.
Największym zagrożeniem dla środowiska przyrodniczego rezerwatu jest bardzo duży i niekontrolowany ruch turystyczny.
Diable Skały
Jedyny spośród inwentaryzowanych rezerwatów, w którym chroni się przede wszystkim elementy przyrody nieożywionej. Są to grupy skalne piaskowca ciężkowickiego oraz kompleks jaskiń. Związane z nimi są liczne gatunki nietoperzy, a w jaskini Diabla Dziura znajduje się jedno z największych w Karpatach polskich zimowisk podkowca małego.
Hajnik
W rezerwacie chroni się fragment buczyny ze znacznym udziałem jodły w wieku ponad 180 lat. Znaczna odległość od siedzib ludzkich oraz niedostępność terenu sprawiły, że przyroda ma tu najbardziej naturalny charakter ze wszystkich inwentaryzowanych obszarów. Praktycznie nie obserwuje się wpływu czynników zagrażających.
Okopy Konfederackie
Najmniejszy spośród inwentaryzowanych rezerwatów (niespełna 2 ha), w którym chroni się walory kulturowe. Znajdują się tu dobrze zachowane pozostałości fortyfikacji wzniesionych przez Konfederatów Barskich w drugiej połowie XVII wieku.
